“Ali və orta ixtisas təhsilinin 2021/2022-ci illər üzrə inkişafı” qrant müsabiqəsi

Haqqımızda

“Ali və orta ixtisas təhsilinin 2021/2022-ci illər üzrə inkişafı” qrant müsabiqəsi

“Naxçıvan” Universiteti, “ixtisaslar üzrə yeni və müasir tədris məzmununun hazırlanması və tətbiqi” kateqoriyasında ““İnsan-Kompüter İnterfeysləri” sahəsində təhsil verənlərin peşəkarlığının yüksəldilməsi və beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi” (01.12.2021-01.10.2022) layihəsi ilə qrant qazanmışdır. Layihənin məqsədi, müasir çağırışlardan yola çıxaraq “İnsan-Kompüter İnterfeysləri” fənnini tədris edəcək potensial müəllimləri seçmək və fənnin tədris proqramını və dərs kitabını hazırlamaqdır. Dünya sıralamasında 601-800 arası yerdə olan Türkiyənin Orta Şərq Texniki Universitetində (www.odtu.edu.tr) prof. Kürşat Çağıltay`ın rəhbərliyində TUBİTAK layihəsilə Türkiyədə ilk “İnsan-Kompüter qarşılıqlı əlaqəsi” laboratoriyası 2005-ci ildə qurulmuşdur. Layihəmiz ilkin etapda mütəxəssis hazırlığı, eyni zamanda akademik mobillik vasitəsi ilə laboratoriyanın işi ilə yaxından tanış olmaq və yenilikləri ölkəmizə gətirmək məqsədi güdür. “İnsan-Kompüter qarşılıqlı əlaqəsi” interaktiv texnologiyaların dizaynı, qiymətləndirilməsi və tətbiqi ilə məşğul olan fənlər arası tədqiqat sahəsidir. “İnsan-Kompüter qarşılıqlı əlaqəsi” erqonomika, qrafika və sənaye dizaynı, sosiologiya, antropologiya və təhsil elmləri, eləcə də insan davranışı, psixologiya, idrak elmləri, kompüter texnologiyaları və proqram mühəndisliyi kimi sahələrlə sıx əlaqəli bir tədqiqat sahəsidir.

Müəllimlər

Prof. Dr. Kürşat Çağıltay

Təlimçi-Expert

Şamil Hümbətov

Layihə Rəhbəri

Dr. Serkan Alkan

Təlimçi

Dərslər

13.01.2022

İnsan-Kompüter Qarşılıqlı əlaqəsinə Giriş

Human Computer İnteraction (HCI), interaktiv texnologiyaların dizaynı, inkişafı, qiymətləndirilməsi və tətbiqi ilə məşğul olan fənlərarası bir elm sahəsidir. İnsan Kompüter İnterfeysləri elm sahəsi, erqonomika, qrafika və sənaye dizaynı, sosiologiya, antropologiya və təhsil elmləri, eləcə də insan davranışı, psixologiya, idrak elmləri, kompüter texnologiyaları və proqram mühəndisliyi kimi müxtəlif fənlər ilə yaxından əlaqəlidir (Preece, 1994; Shneiderman, 1998).

19.01.2022

İnsan-Kompüter Qarşılıqlı Əlaqəsində Nəzəriyyə və yanaşmalar

Tədqiqatçıların İnsan Kompüter qarşılıqlı əlaqəsinə baxışı iki əsas yanaşma altında formalaşmaqdadır. Bu yanaşma asan istifadəolunabilərlik və interfeys dizaynlarına yaxından təsir etməkdədir. Birinci yanaşma, qarşılıqlı əlaqədə özünə istifadəçinin məlumatı işləmə davranışını təməl almaqdadır. Bu yanaşmada öndə gələn tədqiqatçıları arasında, Donald Norman və Ben Shneiderman sayıla bilər.

27.01.2022

İnsan-Kompüter Qarşılıqlı Əlaqəsində Psixoloji səviyyə

Bildiyimiz kimi kompüter proqramlarında, istifadəçi interfeyslərinin aktiv və təsirli dizayn ediləbilməsi, istifadəçi tərəfindən asan qəbul görərək sürətlə istifadəsinə başlanması və istifadəçiyə əlavə olaraq idraki yük gətirməyəcək şəkildə istifadəolunabilir olması vacib xüsusiyyətlərdir. Bunların təmini üçün lazım olan faktorların müəyyən edilməsi, İKİ-yə orijinal idrak yanaşmalarının , ölçmə və dəyərləndirmə metodlarının istifadəedilməsi ilə mümkündür.

03.02.2022

İnsan-Kompüter Qarşılıqlı Əlaqəsində Koqnitiv Modelləmə

İstifadəçi yəni “İnsan”, İKİ-nin ən qarışıq parçasıdır. Hər istifadəçi bir-birindən az ya da çox fərqlidir. Bunun da xaricində, hər istifadəçinin bir günü digərinə bənzəməz. İstifadəçi emosionaldır, təsir altında qalır, öyrənir, zaman içində dəyişir və sosial bir ətrafın içində yaşayır. Bütün bunlar onu çətin anlaşılır edən faktorlardır. Amma əgər istifadəçiyə doğru gözlə baxmaq bacarığına sahibsəniz, bütün bu bilinməzliklərin həllini də tapmaq mümkündür. Tamda bu anda İKİ mövzusunda işləyənlərin köməyinə psixologiya elmi çatır.

10.02.2022

İnsan-Kompüter Qarşılıqlı Əlaqəsində Geştalt Psixologiyası

İnternet saytları yaradılarkən, əsas vizual dizayn prinsipləri istifadə edilməlidir. Aşağıda ətraflı məlumat veriləcək olan, Gestalt prinsipləri olaraq da adlandırılan, əsas vizual dizayn prinsipləri, İnternet saytlarının dizaynında da istifadə edilməlidir. Gestalt prinsipləri, psixolojik tədqiqatlar nəticəsində aşkar edilmiş, insanların vizual qavrayış sisteminin necə işlədiyini izah edən bir sıra qaydalardan ibarətdir.

17.02.2022

İnsan-Kompüter Qarşılıqlı Əlaqəsində USABILITY

İstifadəyə yararlılıq termini əslində gündəlik həyatımızda vacib məsələdir. Yeni aldığımız bir elektron cihazın necə işlədiyini anlamaq, hesabımızın yerləşdiyi bankın veb saytında necə EVK (Elektron Vəsait Köçürməsi) etdiyimizi kəşf etmək, həkim və tibb bacılarının xəstəxana məlumat sistemində qeydlərin aparılması, orduda bir əsgərin kompleks silah sistemini istifadə etməsi və ya da ambarımızda olan radionu istədiyimiz kanalla kökləmək üçün göstərdiyimiz səylər istifadəyə yaralılıq işləri ilə birbaşa əlaqəlidir.

24.02.2022

İnsan-Kompüter Qarşılıqlı Əlaqəsində Mütəxəssi Əsaslı Testlər

İnterfeys dizaynına və testinə ikinci və çox yaygın bir yanaşma, interfeysin mütəxəssis qiymətləndirməsidir. Fərqli ekspert qiymətləndirmələri arasında ən çox yayılmış olanı, yaxşı bir interfeys dizaynına sahib olan xüsusiyyətləri verən evristikanın istifadə olunmasıdır. Evristikada ümumiyyətlə platforma (həm avadanlıq, həm də proqram təminatı) müstəqildir və istifadənin artırılmasına yönəldilmişdir. 1970-ci illərdən bəri çoxsaylı evristik təlimatlar təklif edilmişdir. Jacob Nielsen tərəfindən tövsiyə edilən istifadəçi interfeysi dizaynı üçün bu gün ən populyar intuitiv təlimatlardan biridir.

03.03.2022

İnsan-Kompüter Qarşılıqlı Əlaqəsində İstifadəçi Əsaslı Testlər

Təqdim olunan istifadəyə yararlılığın funksional tərifindən göründüyü kimi, dizaynın istifadəsi yalnız bir meyarla qiymətləndirilə bilməz. Əlavə olaraq, istifadəyə yararlılığq mütləq bir dəyər deyil, müxtəlif vəziyyətlərə görə dəyişə bilər. Bu səbəbdən bir məhsulun istifadəsi mövzusunda, bir İKİ mütəxəssisinin başa düşdüyü şey adi bir insanın başa düşdüyündən fərqlidir. İKİ mütəxəssisləri, istifadənin tərifində Effektivliyi, Səmərəliliyi və Memnuniyyəti birlikdə qiymətləndirərək bir istifadə dərəcəsi yaradırlar.

Şərhlər

“İnsan-Kompüter İnterfeysləri” sahəsində təhsil verənlərin peşəkarlığının yüksəldilməsi və beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi” layihəsi peşəkar mütəxəssis hazırlığı üçün nəzərdə tutulmuş möhtəşəm bir layihədir. Bu təhsil layihəsində iştirakımdan çox böyük məmnunluq duyuram.

Davamı

Laihədə iştirak etdiyimiz bir neçə həftə ərzində keçdiyimiz təlim modullardan çox tövsiyyələr öyrəndik. Biz inanırıq ki, OTDU universitetində iştirak edəcəyimiz təlimdə hər birimiz universitetimizə böyük yeniliklər gətirəcəyik.

Sima Məmmədova

Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti

“Naxçıvan” Universitetinin HCI təlimi layihəsində iştirak etməklə çox dəyərli bilik və bacarıqlar əldə etdim və əyani surətdə Orta Şərq Texniki Universitetində öyərnəcəklərimi daha da inkişaf etdirəcəyimdən əminəm. “Naxçıvan” Universiteti rəhbərliyinə, layihə rəhbəri Şamil müəllimə, hörmətli prof. Kürşat müəllimə və dr. Serkan müəllimə dərin təşəkkürümü bildirirəm.

Azer Huseyn

UTECA

Bir veb developer olaraq bu təlim mənə dizayn prosesində nələrin vacib olduğunu və sadə interfeysin istifadəçilər üçün daha önəmli olduğunu öyrətdi. Praktiki olaraq da müəyyən avadanlıqları görməyimiz öyrəndiklərimi daha da dəqiqləşdirdi.Belə bir şəraiti bizim üçün yaratdığı üçün layihə rəhbərinə və Təhsil Nazirliyinə öz minnətdarlığımı bildirirəm.

Elvin Cabbarlı

UNEC

Bu layihədə bu sahənin müasir dövr üçün necə vacib sahə olduğunu daha yaxşı dərk edib və təlimlər nəticəsində biliklərimi daha dərinləşdirdim. İnsan-kompüter qarşılıqlı əlaqəsi kompüter texnologiyasının dizaynına yönəlmiş çoxsahəli bir tədqiqat sahəsidir.

Davamı

Müasir dövrdə kompyüterlər hər kəs tərəfindən istifadə edildiyi halda daha az təcrübəli istifadəçilərin də rahat işləyə bilməsi üçün insan-kompyüter qarşılıqlı əlaqəsini yaratmaq ehtiyacı daha da çoxalır. Əvəllər yalnız kompyüterlərin istifadəsinin asanlaşması üçün nəzərdə tutulsa da hal hazırda smartfonlar kimi digər texniki vasitələri də nəzərə alır. Təlimlər nəticəsində aldığımız məlumatları praktika ilə birləşdirərək bu sahəni daha da inkişaf etdirməyi ümid edirəm. Layihənin bizə verdiyi bu imkanlara görə layihə rəhbərinə təşəkkür edirəm.

Türkan Əlibəyli

"Naxçıvan” Universiteti

Bu layihə insan-kompüter əlaqəsinin daha dərin məqamlarının öyrənilməsində çox əhəmiyyətli rol oynadı. Yüksək səviyyədə təşkil olunan vebinarlar və aparıcı məruzəçi professor Kürşat Çağıltayın çıxışları bu biliklərin alınmasına köməklik göstərdi.

Davamı

Xüsusilə, layihənin rəhbəri Şamil Hümbətovun böyük zəhməti və səyi nəticəsində ərsəyə gələn bu layihə Azərbaycanda “İnsan-kompüter qarşılıqlı əlaqəsi” ilə bağlı biliklərinin ali məktəblərdə tədris prosesində istifadə olunması gənclərin bilik bazasının təkmilləşdirilməsinə öz tövhəsini verməsinə inanıram. Digər tərəfdən bu layihə bir sıra milli və beynəlxalq universitetlərin müəllimlərini bir araya gətirməklə, elmi mübadilələrin, yeni layihələrin, elmi-tədqiqat işlərinin formalaşmasına təkan verəcək və Azərbaycanın elmi potensialının beynəlxalq səviyyəyə qalxmasına köməklik göstərəcəkdir.

Kəmalə Paşayeva

Bakı Ali Neft Məktəbi

Həyata keçirilən layihə çərçivəsində əldə etdiyimiz biliklər və qazandığımız təcrübələr üçün ilk öncə Şamil müəllim başda olmaqla, bütün layihə təşkilatçılarına dərin minnəttdarlığımı bildirirəm.

Davamı

Əslində Layihə çərçivəsində bir daha mütəxəssisin inkişafı, peşəkar tədqiqatçı olmasının insan psixologiyasına söykəndiyinin və texnologiyanın da məhz bu istiqamətdə formalaşmasının, nəticədə ortaya asan interfeysin formalaşdığının bir daha şahidi oldum. Maraqlı izahlarınıza, etdiyiniz məhsuldar və keyfiyyətli təqdimatlarınıza görə təşəkkür edirəm Kürsat Hocam! Bizə verdiyiniz dəyərli məsləhətləri inanınki, tədris müddətində bakalavriat və magistratura təhsil səviyyəsi üzrə bütün tələbələrə çatdırıram!

Aida Mustafayeva

Mingəçevir Dövlət Universiteti

Tərəfdaş Universitetlər